Het Sociaal Domein heeft betrekking op alle onderwerpen die te maken hebben met de sociale kant van het gemeentelijk beleid. Enkele voorbeelden: (mantel-)zorg en ondersteuning, veiligheid, opvoeding, onderwijs, leefbaarheid. Een breed terrein dat volop in beweging is. De landelijke overheid heeft per 1 januari 2015 immers belangrijke taken overgedragen aan de gemeenten. Dit wordt “transitie” of “decentralisatie” genoemd. Gemeenten – zo is de redenering – staan dichter bij hun burgers, weten beter wat er speelt en kunnen dus beter inschatten wat er voor hun burgers nodig is. De “transitie” gaat ook gepaard met bezuinigingen: de kosten moeten worden teruggedrongen met minimaal behoud van kwaliteit. En dan speelt er nog iets: er is sprake van een nieuwe benadering. De burgers worden zelf als eersten verantwoordelijk gehouden voor de kwaliteit van hun leven in hun eigen leefomgeving. Ook wordt van hen verwacht dat zij een handje toesteken aan degenen die zich niet (geheel) zelf kunnen redden. De maatschappelijke veranderingen die hiervoor nodig zijn noemt men “transitie”. We leven – zo zei onze Koning in de troonrede – in een “Participatiemaatschappij”. Het terugbrengen van oude waarden in onze moderne maatschappij, het anders laten werken van ambtenaren en professionals is niet eenvoudig en gaat veel tijd vragen.
Al met al een behoorlijke opgave voor de gemeenten, óók voor de gemeente Peel en Maas. Vaak wordt gehoord – ook uit de hoek van deskundigen – dat de combinatie van veranderen en bezuinigen niet echt gelukkig is. Deze uitdaging wordt nog complexer door het feit dat steeds meer mensen in een kwetsbare positie (bijvoorbeeld mensen met een verstandelijke beperking en mensen met psychiatrische problemen) thuis in de kernen wonen en niet meer in instellingen. Dat geldt ook voor de kernen in de gemeente Peel en Maas.
De overdracht van taken van de overheid aan de gemeenten heeft betrekking op een drietal belangrijke wetten. Dit wordt ook wel samengevat onder de noemer “de 3 D’s”, omdat sprake is van drie Decentralisaties. De gemeente Peel en Maas pakt daarbij niet alles alleen op. Bepaalde taken worden opgepakt in regionaal verband, bijvoorbeeld in samenwerking met de overige gemeenten in Noord-Limburg.
Om welke wetten gaat het?
– Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo)
– Participatiewet
– Jeugdwet
